Το άζωτο είναι κύριο θρεπτικό στοιχείο και απαραίτητο για την ανάπτυξη των φυτών. Αποτελεί βασικό συστατικό των πρωτεϊνών και των ενζύμων που ρυθμίζουν τις μεταβολικές διαδικασίες. Το άζωτο έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στην παραγωγή και συχνά θεωρείται «ο κινητήρας» της ανάπτυξης των φυτών. Η ανάγκη λίπανσης σε άζωτο προσδιορίζεται συχνά με τη μέθοδο Nmin. Τυπικά συμπτώματα έλλειψης αζώτου περιλαμβάνουν: πιο ανοιχτόχρωμα (χλωμά) φύλλα χλώρωση στα παλιότερα φύλλα
Η αμειψισπορά είναι η προγραμματισμένη εναλλαγή διαφορετικών καλλιεργειών στο ίδιο χωράφι σε διαδοχικά έτη. Στόχος της είναι η βέλτιστη αξιοποίηση του εδάφους και η διατήρηση της γονιμότητάς του. Η εναλλαγή καλλιεργειών βοηθά στην καλύτερη ισορροπία των θρεπτικών αναγκών των φυτών, στη μείωση κινδύνων από ασθένειες και παράσιτα και στη βελτίωση της υγείας του εδάφους. Μια καλά σχεδιασμένη αμειψισπορά λαμβάνει υπόψη και τις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής, όπως τον τύπο εδάφους και το κλίμα, συμβάλλοντας έτσι στη βιώσιμη γεωργία.
Η άμεση σπορά είναι μια μορφή καλλιέργειας του εδάφους κατά την οποία ο σπόρος τοποθετείται απευθείας στο έδαφος χωρίς προηγούμενη άροση ή άλλου είδους κατεργασία. Αυτή η μέθοδος συντηρητικής καλλιέργειας προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, όπως αύξηση της περιεκτικότητας του εδάφους σε άνθρακα και χούμο, καλύτερη αξιοποίηση του νερού σε ξηρές περιοχές και μειωμένο κίνδυνο διάβρωσης. Ωστόσο, μπορεί να καθυστερήσει τη θέρμανση του εδάφους την άνοιξη και ενδέχεται να απαιτεί περισσότερα μέτρα φυτοπροστασίας για τον έλεγχο των ζιζανίων.
Οι ανανεώσιμες πρώτες ύλες είναι γεωργικά ή δασικά προϊόντα που δεν χρησιμοποιούνται για τρόφιμα ή ζωοτροφές, αλλά για βιομηχανική ή ενεργειακή χρήση. Χρησιμεύουν, για παράδειγμα, ως πρώτες ύλες για την παραγωγή βιοπλαστικών, μονωτικών υλικών ή υφασμάτων, καθώς και για την παραγωγή θερμότητας, ηλεκτρικής ενέργειας ή καυσίμων. Επειδή μετά τη χρήση τους είναι βιοαποδομήσιμες ή μπορούν να ανανεωθούν, θεωρούνται σημαντικοί πόροι για βιώσιμες και φιλικές προς το περιβάλλον οικονομικές δραστηριότητες.
Οι αναστολείς νιτροποίησης είναι ουσίες που προστίθενται στην κοπριά ή στα αμμωνιακά λιπάσματα για να επιβραδύνουν ή να εμποδίσουν τη μικροβιακή διαδικασία της νιτροποίησης. Με την καθυστέρηση της νιτροποίησης, το αμμώνιο παραμένει στο έδαφος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε μορφή λιγότερο επιρρεπή σε έκπλυση, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο απώλειας νιτρικών στο υπόγειο νερό. Αυτό το μέτρο συμβάλλει στη μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος από τα νιτρικά και στην αύξηση της αποδοτικότητας της λίπανσης, διασφαλίζοντας καλύτερη αξιοποίηση του αζώτου από τα φυτά.
Το ανθρακικό ασβέστιο (CaCO₃), γνωστό και ως ασβεστόλιθος ή κιμωλία, είναι χημική ένωση που αποτελείται από ασβέστιο, άνθρακα και οξυγόνο. Στη γεωργία χρησιμοποιείται για τη βελτίωση του εδάφους, κυρίως για τη ρύθμιση του pH. Η εφαρμογή ανθρακικού ασβεστίου μπορεί να εξουδετερώσει την οξίνιση του εδάφους, κάτι που είναι κρίσιμο για τη διατήρηση της γονιμότητας και τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων στα φυτά. Επιπλέον, το ανθρακικό ασβέστιο συμβάλλει στη βελτίωση της δομής του εδάφους. Το ασβέστιο παίζει σημαντικό ρόλο στον σχηματισμό συμπλόκων αργίλου-χούμου, τα οποία είναι απαραίτητα για σταθερή δομή εδάφους. Αυτή η δομή βελτιώνει τη διαπερατότητα του εδάφους σε νερό και αέρα, υποστηρίζοντας την ανάπτυξη των φυτών.
Η ανοργανοποίηση είναι βιολογική διεργασία κατά τη διάρκεια της εδαφογένεσης, κατά την οποία οργανικές ουσίες — όπως ο χούμος — μετατρέπονται από μικροοργανισμούς σε ανόργανα τελικά προϊόντα. Κατά τη διαδικασία αυτή απελευθερώνεται ενέργεια και τα οργανικά δεσμευμένα θρεπτικά στοιχεία, όπως το άζωτο, ο φώσφορος και το θείο, μετατρέπονται σε ανόργανες μορφές που μπορούν να απορροφηθούν από τα φυτά. Η ανοργανοποίηση λειτουργεί σε εναλλαγή με τη χουμοποίηση, κατά την οποία σχηματίζονται οργανικές ενώσεις που αργότερα αποδομούνται εκ νέου μέσω ανοργανοποίησης. Αυτή η διεργασία αποτελεί βασικό κρίκο του κύκλου των θρεπτικών στοιχείων και καθορίζει τη διαθεσιμότητά τους για τα φυτά.
Η αντίδραση του εδάφους περιγράφει τον βαθμό οξύτητας ή αλκαλικότητάς του και μετριέται μέσω της τιμής pH, η οποία βασίζεται στη συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου (H⁺). Ένα pH ίσο με 7 υποδηλώνει ουδέτερο έδαφος, τιμές κάτω από το 7 υποδηλώνουν όξινο έδαφος, ενώ τιμές πάνω από το 7 δείχνουν αλκαλικό έδαφος.
Η αξιολόγηση αγρού αναφέρεται στη συστηματική παρατήρηση και καταγραφή φαινοτυπικών χαρακτηριστικών των φυτών, όπως η ανάπτυξη, η υγεία και η απόδοση. Περιλαμβάνει επίσης την ανίχνευση ασθενειών ή προσβολών από παράσιτα. Στόχος είναι η ακριβής εκτίμηση της κατάστασης των φυτών, προκειμένου να αξιολογηθεί η ποιότητα της συγκομιδής και να ληφθούν στοχευμένα μέτρα για τη διαχείριση των καλλιεργειών και τον έλεγχο των εχθρών.
Η αποδοτικότητα των θρεπτικών στοιχείων περιγράφει τη σχέση μεταξύ της ποσότητας των θρεπτικών στοιχείων που παρέχονται σε ένα φυτό (μέσω οργανικής ή ανόργανης λίπανσης) και της ποσότητας που πραγματικά απορροφά και αξιοποιεί το φυτό. Υψηλή αποδοτικότητα σημαίνει ότι τα θρεπτικά στοιχεία δεν δεσμεύονται στο έδαφος ούτε εκπλένονται, αλλά απορροφώνται και χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά από το φυτό. Αυτό προάγει τόσο την ανάπτυξη των φυτών όσο και τη βιωσιμότητα της γεωργικής παραγωγής. Η καλή αποδοτικότητα των θρεπτικών στοιχείων είναι σημαντική τόσο οικολογικά (μείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων) όσο και οικονομικά (μείωση κόστους και αύξηση αποδόσεων). Επιπλέον, φυσικές δραστικές ουσίες στα λιπάσματα μπορούν να βελτιώσουν τη διαθεσιμότητα και αξιοποίηση των θρεπτικών στοιχείων.
Η απονιτροποίηση είναι μια μικροβιακή διεργασία κατά την οποία το νιτρικό άζωτο (NO₃⁻) μετατρέπεται σε μοριακό άζωτο (N₂) και σε οξείδια του αζώτου (π.χ. N₂O). Η διαδικασία αυτή πραγματοποιείται από εξειδικευμένα βακτήρια, τα οποία αντλούν ενέργεια μέσα από αυτή τη μετατροπή. Το μοριακό άζωτο (N₂) είναι βιολογικά αδρανές και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα φυτά, οπότε ως επί το πλείστον διαφεύγει στην ατμόσφαιρα. Η απονιτροποίηση αποτελεί σημαντικό τμήμα του φυσικού κύκλου του αζώτου και επηρεάζει τόσο τη διαθεσιμότητα των θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος όσο και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Στη γεωργία, η αποστράγγιση αναφέρεται στην απομάκρυνση της περίσσειας νερού από το έδαφος, με σκοπό τη βελτίωση της ανάπτυξης των φυτών. Αυτό επιτυγχάνεται με μεθόδους όπως αυλάκια, αποστραγγιστικοί σωλήνες ή τάφροι. Η αποστράγγιση συμβάλλει στη βελτίωση της ισορροπίας αέρα, θερμότητας και νερού στο έδαφος και βοηθά στη σταθεροποίηση της δομής του. Ιδιαίτερα σε αργιλώδη ή οργανικά εδάφη, μειώνει το ποσοστό των πόρων που είναι κορεσμένοι με νερό, βελτιώνοντας έτσι τη σταθερότητα του εδάφους. Ωστόσο, υπερβολικά βαθιά αποστράγγιση μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια θρεπτικών στοιχείων, μείωση της οργανικής ουσίας και ξηρασία για τα φυτά.
Ζημιές που υφίστανται οι καλλιέργειες που παραμένουν στο χωράφι κατά τη διάρκεια του χειμώνα, εξαιτίας ακραίου ψύχους, πάγου ή χιονιού. Μπορεί να οφείλεται είτε σε παγετό (ψυχρό θάνατο), είτε σε έλλειψη νερού όταν το έδαφος παραμένει παγωμένο. Η χιονοκάλυψη παρέχει προστασία από τον παγετό, αλλά μπορεί να προκαλέσει και έλλειψη οξυγόνου ή συσσώρευση διοξειδίου του άνθρακα, οδηγώντας σε σήψη ή ασφυξία των φυτών.
Το αργιλοχουμικό σύμπλοκο σχηματίζονται από την αλληλεπίδραση μεταξύ χουμικών ουσιών και αργιλικών ορυκτών στο έδαφος, με τη βοήθεια των μικροοργανισμών εδάφους. Αυτά τα συμπλέγματα είναι εξαιρετικά σημαντικά για την αποθήκευση και ανταλλαγή θρεπτικών συστατικών, τη συγκράτηση νερού στο έδαφος και τη συνολική γονιμότητα του εδάφους. Δεσμεύουν τα θρεπτικά στοιχεία και τα καθιστούν διαθέσιμα στα φυτά, ενώ παράλληλα βελτιώνουν τη δομή του εδάφους και υποστηρίζουν μια υγιή μικροβιακή ζωή.
