Σιτηρά (Σιτάρι, Κριθάρι, Βρώμη)

Τα Σιτηρά είναι τα φυτά που καταλαμβάνουν τη μεγαλύτερη έκταση σε όλο τον κόσμο συγκριτικά με οποιοδήποτε άλλο φυτό ενώ αποτελεί τη βάση της διατροφής του ανθρώπου σε όλες τις περιοχές της γης. Στην Ελλάδα καλλιεργούμε κυρίως σκληρό σιτάρι.
  • crop step 0

    Σπορά και εγκατάσταση

  • crop step 1

    Αδέλφωμα

  • crop step 2

    Φύλλο σημαία - Καλάμωμα

  • crop step 3

    Ξεστάχυασμα - Ανθοφορία

  • crop step 4

    Ωρίμανση

Βασική Λίπανση

Επιφανειακή λίπανση

Ριζοποτιστοί βιοδιεγέρτες

Διαφυλλικοί βιοδιεγέρτες

*Οι προτάσεις λίπανσης είναι ενδεικτικές και πρέπει να προσαρμόζονται ανάλογα με τη καλλιέργεια, το στάδιο ανάπτυξης και τις εδαφοκλιματικές συνθήκες.

Το Σιτάρι στην Ελλάδα

 

Η καλλιέργεια σιταριού είναι μία από τις σημαντικότερες αγροτικές δραστηριότητες στην Ελλάδα, αποτελώντας τη βάση για την παραγωγή ψωμιού, ζυμαρικών και ζωοτροφών. Το σιτάρι διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη διατροφή και την οικονομία της χώρας, με περιοχές καλλιέργειας κυρίως στη Θεσσαλία, τη Μακεδονία, τη Θράκη και την Πελοπόννησο. Για την επίτευξη υψηλών αποδόσεων και καλής ποιότητας καρπό, οι παραγωγοί πρέπει να ακολουθούν μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που περιλαμβάνει σωστή λίπανση του σιταριού, άρδευση, πρόγραμμα ψεκασμών – φυτοπροστασίας, επιλογή ανθεκτικών ποικιλιών και σωστό χρόνο συγκομιδής του σιταριού.

Καλλιέργεια σιταριού

 

Το σιτάρι ευδοκιμεί σε μεσογειακά κλίματα με ήπιους, βροχερούς χειμώνες και θερμά, ξηρά καλοκαίρια. Στην Ελλάδα καλλιεργούνται δύο βασικοί τύποι: το μαλακό σιτάρι (για παραγωγή ψωμιού) και το σκληρό σιτάρι (για ζυμαρικά).

Η επιτυχής καλλιέργεια εξαρτάται από την κατάλληλη προετοιμασία του εδάφους, τις αμειψισπορές και την επιλογή των κατάλληλων ποικιλιών, προσαρμοσμένων στις τοπικές εδαφικές και κλιματικές συνθήκες. Οι αγρότες δίνουν προτεραιότητα σε ποικιλίες με υψηλό δυναμικό απόδοσης, ανθεκτικότητα σε ασθένειες και καλή ποιότητα καρπού.

Λίπανση σιταριού

 

Η λίπανση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για καλλιέργεια του σιταριού. Βασικά στοιχεία:

  • Άζωτο (N): Ενισχύει το αδέλφωμα, τη βλαστική ανάπτυξη και την περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη.
  • Φώσφορος (P): Βοηθά στην ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και στη ζωηρή πρώιμη ανάπτυξη.
  • Κάλιο (K): Αυξάνει την αντοχή σε στρες και τη διαδικασία γεμίσματος του σπόρου.
  • Ιχνοστοιχεία (Zn, Mn, B, Fe): Βελτιώνουν την ανθοφορία, τη δράση ενζύμων και την ποιότητα του καρπού.

Στην πράξη, τα προγράμματα λίπανσης σιταριού περιλαμβάνουν τμηματικές εφαρμογές αζώτου – πριν τη σπορά, στο στάδιο του αδελφώματος και στην επιμήκυνση του στελέχους – για συνεχή διαθεσιμότητα θρεπτικών στοιχείων.

Άρδευση σιταριού

 

Αν και το σιτάρι έχει μέτρια αντοχή στην ξηρασία, η άρδευσή του συχνά απαιτείται στην Ελλάδα για μέγιστη παραγωγικότητα. Κρίσιμα στάδια:

  • Αδέλφωμα: Ενισχύει την ανάπτυξη δευτερευόντων βλαστών.
  • Στάδιο εμφάνισης στάχεος και άνθησης: Καθορίζει τον αριθμό των κόκκων.
  • Γέμισμα σπόρου: Εξασφαλίζει μέγεθος και ποιότητα κόκκου.

Η σωστή διαχείριση του νερού βελτιώνει όχι μόνο τις αποδόσεις αλλά και τη σταθερότητα της γλουτένης και της πρωτεΐνης.

Συγκομιδή σιταριού

 

Η συγκομιδή του σιταριού είναι το τελικό στάδιο του κύκλου καλλιέργειας. Ο χρόνος εξαρτάται από την υγρασία του καρπού (ιδανικά 12–14%) και τη χρήση:

  • Μαλακό σιτάρι: Απαιτεί υψηλή αρτοποιητική ικανότητα (ισχυρή γλουτένη).
  • Σκληρό σιτάρι: Χρειάζεται υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη και σκληρότητα για ζυμαρικά.

Οι σύγχρονες θεριζοαλωνιστικές μηχανές επιτρέπουν ταχύ και αποδοτικό θερισμό, ενώ ο σωστός χρόνος θερισμού επηρεάζει καθοριστικά τόσο την απόδοση όσο και την ποιότητα.

Συχνές ερωτήσεις για το σιτάρι

Πότε σπέρνουμε σιτάρι στην Ελλάδα;

Συνήθως από Οκτώβριο έως Νοέμβριο, ανάλογα με την περιοχή και την ποικιλία.

Ο φώσφορος εφαρμόζεται με το βασικό λίπασμα πριν τη σπορά. Το άζωτο εφαρμόζεται σε δόσεις: πριν τη σπορά, κατά το αδέλφωμα και στην επιμήκυνση του στελέχους.

Από 250 έως 600kg/στρ, ανάλογα με το είδος σιταριού, τη γονιμότητα του εδάφους, την άρδευση και τη γενικότερη διαχείριση.

Από τα τέλη Μαΐου έως τις αρχές Ιουλίου, ανάλογα με την περιοχή και τις καιρικές συνθήκες.

Προτιμώνται κυρίως ποικιλίες με υψηλές αποδόσεις, ανθεκτικότητα στις σκωριάσεις και υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά.

Άλλες καλλιέργειες